Some Thoughts About Second-Order Beastism

“Mit der Dummheit, kämpfen Götter selbst vergebens”
“Against stupidity, the gods themselves struggle in vain.”
—Friedrich Schiller, Die Jungfrau von Orleans, Act III, Scene VI (1801)

In an earlier essay, we established the following principles:

  1. Philosophical personhood (hereafter, “personhood”)¹ is a function of rationality.
  2. ‘Persons’ and ‘personhood’ stand in contradistinction to ‘beasts’ and ‘beastism’.
  3. Personhood (and therefore also beastism) is a scalar property.
  4. Most humans never meet the standard for full personhood.
  5. No humans always meet the standard for full personhood.

Over most of their range, the outputs of scalar functions tend to vary in a continuous manner. That is, if the function increases by one unit, the properties dependent on the function increase by a corresponding amount of units as well. But there are frequently threshold effects at which there is a sudden, discontinuous shift in one or more of the dependent properties when a given level is reached, sometimes even an outright qualitative difference. A classic example is temperature, e.g. on dihydrogen monoxide: temperature itself increases in a linear manner, and over most of its range the effects on H₂O are continuous—the gas expands, etc. But around two thresholds there is a radical discontinuity: around 273.15°K the solid ice becomes liquid water; and around 373.15°K the liquid water becomes gaseous vapour.

Such threshold effects also exist for the scalar property of personhood. For example, at lower reaches, there are thresholds involving self-awareness, and there is a human/non-human threshold at which many higher functions—mathematics, language, logic, etc—become available. There is also a notional perfection state at which pure rationality, whatever that would mean, would be exercised.² This article is about a high-tier threshold effect, observable in human beings, which produces an effect that I call “second-order beastism”.

Second-Order Beastism

First-order beastism, in humans, is simply acting in a way more like a beast than a person, because one lacks the capacity to do more than that; this is the default state of the bulk of humanity. Second-order beastism is a behaviour characteristic of the tier immediately below what counts as full human personhood, in which the passionate desire to believe that all humans are persons is allowed to over-ride the conclusive evidence that they are not.

I think of this view as the “Kingdom of Ends” fallacy, because that is where I first noticed it playing out formally. Kant's ethical system of the categorical imperative is carefully and rationally constructed, hedging always against flights of passion. And yet it relies entirely on the premiss that humans are rational law-givers who are both worthy of deference to their ends, and capable of reciprocating the categorical imperative. The Kingdom of Ends crystallises this: a world in which all humans act in accordance with the categorical imperative. This is the only world in which Kant's ethics could obtain—yet it is a world that does not exist, and for which we have no evidence that it can ever exist. Humans are not rational law-givers—are not persons—and for as long as we retain our biological ‘imperatives’ (that is, for as long as we are human), we will never be more than “reasonable beasts”. Or less than reasonable beasts! Rationality, personhood, are tools that are useful individually in certain contexts, and provide some enjoyment capacity for certain higher pleasures, and provide benefit to certain functions of society, but they are not of necessity a universal good.

Continuing this genealogy from Kant, second-order beastism continues to be a fallacy primarily of the greater left: especially left-liberals, but socialists, progressives, and right-liberals too. By its nature, it is also primarily a fallacy of the elite tiers of these ideologies. The main benefit of personhood in a society is to provide a leadership caste who are capable of making effective decisions for that society, and as such that leadership tier, being at that immediate sub-personhood threshold, will be most susceptible to the seductive lure of second-order beastism. This materialist conception makes clear too that it is backward to imagine that leftism itself causes second-order beastism. Second-order beasts naturally gravitate towards political positions that provide comfort to their delusion, but the delusion was present prior to the adoption of leftism, or leftism would not have been adopted. A possible exception might be made for high-personhood children who were indoctrinally raised in a leftist environment that introduced second-order beastism to them artificially. Given the high prevalence of second-order beasts in the professional indoctrination classes of modern western society—teachers, club organisers, children's TV presenters, etc.—this may be a more significant effect than would first appear.

Thus the same fatal problem of Kant's beautiful error repeats itself in the beautiful errors of the left. Liberalism, functioning liberally, relies on the premiss that humans are rational enough to engage openly with ideas, rejecting falsehoods when they see them. Western socialism (less so the openly dictatorial “socialisms” of the Orient) relies on the premiss that humans are rational enough to engage in a collective society together. Right-liberalism (“neoliberalism”, libertarianism, etc) relies on the premiss that humans are rational enough to operate free and fair markets. And so it continues. It is, at least for a high personhood individual, appealing to imagine that most humans are persons. It is natural to imagine that others are basically alike to oneself. It is intellectually useful to be able to construct ideological artifices that rely on the orderly working of human reason. It is emotionally reässuring to be absolved of the Sklavenmoral guilt that one is superior to one's fellows. For all these reasons, and no doubt more, second-order beastism is an attractive salve for the immediate sub-personhood caste.

Responses

Adherents of totalising greater-left ideologies such as these have often implicitly recognised the problem and attempted to hack solutions to account for it. The early socialist movement was dominated by eugenicists who recognised that humanity as it stood could not implement the socialist ideals they passionately desired. Bertrand Russell, George Bernard Shaw, Harold Laski, Marie Stopes, HG Wells—the list goes on. High-rationality minds, emotionally committed to a practicably unworkable ideology. Rational enough to recognise its unworkability, but too bestial to abandon it rather than come up with implausible methods for implementing it that undermined the principles they otherwise espoused. A later, equally desperate failure to account for human beasthood came from liberal philosopher Karl Popper. His argument that ill-defined “intolerance” should be a crime equal to murder or slavery betrays his realisation that humans cannot be expected to respond to reasoned argument in the way that is necessary for liberal, tolerant societies to function. If humans cannot be trusted not to abandon with alacrity the liberal principles Popper believes are rational, why should liberalism's broader claims and prescriptions, reliant as they are on human rationality, be accepted? Answer comes there none.

The only coherent response to the problem of human beastism is not second-order beastist denial, nor the fixes attempted by the highest of the second-order beasts, but to reject any ideology that relies on assumptions of human rationality and personhood. The best principle, for optimising social functioning, is to accept humanity's beastiality and work with it, rather than pretend that it does not exist. The alternative throughout history has been for high-personhood societies to destroy themselves through self-abnegating pathological altruism, and be replaced in turn by sturdily bestial invaders. Perhaps the cycle cannot be broken, but we can at least think about how to try.

sum θoətiz abaʊt tʊʊθ-ʊədə biistizəm

“Mit der Dummheit, kämpfen Götter selbst vergebens”
“agenst scʊʊpiditii, ðə godiz diiselfiz strugəl in vein.”
—friidrix ʃilə, dii yungfraʊ von ʊəliiyon, akt tii, siin soh (1801)

in an uəliiyər esei, wii did istabliʃ ðə foloʊwiŋ prinsipəliz:

  1. filəsofikəl puəsənhʊd (hiər-aftə, “puəsənhʊd”)¹ biiy a funkʃən ov raʃənalitii.
  2. ‘puəsəniz’ and ‘puəsənhʊd’ stand in kontrədistinkʃən tə ‘biistiz’ and ‘biistizəm’.
  3. puəsənhʊd (and ðeəfoər oəlsoʊ biistizəm) biiy a skeilə propətii.
  4. moʊst hyʊʊməniz nevə miit ðə standəd foə fʊl puəsənhʊd.
  5. noʊ hyʊʊməniz oəlweiz miit ðə standəd foə fʊl puəsənhʊd.

oʊvə moʊst ov diis reinj, ðiiy aʊtpʊtiz ov skeilə funkʃəniz tend tə veəriiy in a kəntinyʊʊwəs manə. ðat biiy, if ðə funkʃən inkriis baiy um yʊʊnit, ðə propətiiyiz dipendənt on ðə funkʃən inkriis baiy a korispondiŋg amaʊnt ov yʊʊnitiz az wel. but ðeə bii friikwəntlii θreʃoʊld efektiz at wic ðeə biiy a sudən, diskəntinyʊʊwəs ʃift in um oə mʊər ov ðə dipendənt propətiiyiz wen a givəð levəl bii riicəð, sum-taimiz iivən an aʊtrait kwolitətiv difrəns. a klassik egzampəl bii temprəcə, e.g. on daihaidrəjən monoksaid: temprəcə itself inkriis in a liniiyə manər, and oʊvə moʊst ov itiis reinj ðiiy efektiz on h₂o bii kəntinyʊʊwəs—ðə gas ekspand, ets. but araʊnd tʊʊ θreʃoʊldiz ðeə biiy a radikəl diskontinyʊʊwitiiy: araʊnd 273.15°k ðə solid ais bikum likwid wʊətər; and araʊnd 373.15°k ðə likwid wʊətə bikum gasiiyəs veipə.

suc θreʃoʊld efektiz oəlsoʊ egzist foə ðə skeilə propətiiy ov puəsənhʊd. foər egzampəl, at loʊwə riiciz, ðeə bii θreʃoʊldiz involviŋ self-aweənəs, and ðeə biiy a hyʊʊmən/non-hyʊʊmən θreʃoʊld at wic menii haiyə funkʃəniz—maθimatikz, langwij, lojik, ets—bikum aveiləbəl. ðeə biiy oəlsoʊw a noʊʃənəl pəfekʃən steit at wic pyʊə raʃənalitii, wotevə ðat wʊd miin, wʊd biiy eksəsaizəð.² ðis aətikəl biiy abaʊt a hai-tiə θreʃoʊld efekt, obzuəvəbəl in hyʊʊmən biiyiŋgiz, wic prəjʊʊs an efekt ðat mii koəl “tʊʊθ-ʊədə biistizəm”.

tʊʊθ-ʊədə biistizəm

umθ-ʊədə biistizəm, in hyʊʊməniz, bii simpliiy aktiŋg in a wei mʊə laik a biist ðan a puəsən, bikuz um lak ðə kapasitii tə dʊʊ mʊə ðan ðat; ðis bii ðə difolt steit ov ðe bulk ov hyʊʊmanitii. tʊʊθ-ʊədə biistizəm biiy a biheivyə karaktəristik ov ðe tiər imiidiiyətlii biloʊ wot kaʊnt az fʊl hyʊʊmən puəsənhʊd, in wic ðə paʃənət dizaiə tə biliiv ðat oəl hyʊʊməniz bii puəsəniz biiy alaʊwəð tʊʊw oʊvə-raid ðə konklʊʊsiv evidəns ðat dii bii not.

mii θink ov ðis vyʊʊw az ðə “kiŋdəm ov endiz” faləsii, bikuz ðat bii weə mii umθ did noʊtis hii pleiyiŋg aʊt fʊəməlii. kant-iis eθikəl sistəm ov ðə kategorikəl imperativ bii keəfəliiy and raʃənəlii kənstruktəð, hejiŋg oəlweiz ageinst flaitiz ov paʃən. and yet hii rilaiy entaiəliiy on ðə premis ðat hyʊʊməniz bii raʃənəl loə-givəriz hʊʊ bii boʊθ wuəðiiy ov defrəns tə diis endiz, and keipəbəl ov risiprəkeitiŋ ðə kategorikəl imperativ. ðə kingdəm ov endiz kristəlaiz ðis: a wuəld in wic oəl hyʊʊməniz akt in akʊədəns wið ðə kategorikəl imperativ. ðis bii ðiiy oʊnlii wuəld in wic kant-iis eθiks kʊd obtein—yet ðis biiy a wuəld ðat not egzist, and foə wic wii hav noʊw evidəns ðat hii kan evər egzist. hyʊʊməniz bii not raʃənəl loə-givəriz—bii not puəsəniz—and foər az loŋg az wii ritein wiis baiyəlojikəl ‘imperativiz’ (ðat bii, foər az loŋg az wii bii hyʊʊmən), wii nevə wil bii mʊə ðan “riizənəbəl biistiz”. oə les ðan riizənəbəl biistiz! raʃənalitii, puəsənhʊd, bii tʊʊliz ðat bii yʊʊsfəl individyʊʊwəliiy in suətən kontekstiz, and prəvaid sum enjoimənt kapasitii foə suətən haiyə pleʒəriz, and prəvaid benifit tə suətən funkʃəniz ov səsaiyətii, but dii bii not ov nesesitiiy a yʊʊnivuəsəl gʊd.

kəntinyʊʊwiŋ ðis jiiniiyoləjii from kant, tʊʊθ-ʊədə biistizəm kəntinyʊʊ tə biiy a faləsii praimeriliiy ov ðə greitə left: espeʃəlii left-librəliz, but soʊʃəlistiz, prəgresiviz, and rait-librəliz tʊʊ. bai hiis neicə, hii biiy oəlsoʊ praimeriliiy a faləsiiy ov ðiiy eliit tiəriz ov ðiiz aidiiyolojiiyiz. ðə mein benifit ov puəsənhʊd in a səsaiyətiiy bii tə prəvaid a liidəʃip kast hʊʊ bii keipəbəl ov meikiŋg ifektiv disiʒəniz foə ðat səsaiyətiiy, and az suc ðat liidəʃip tiə, biiyiŋg at ðat imiidiiyət sub-puəsənhʊd θreʃoʊld, wil bii moʊst səseptibəl tə ðə siduktiv lyʊər ov tʊʊθ-ʊədə biistizəm. ðis matiəriiəlist kənsepʃən meik kliə tʊʊ ðat tʊʊw imajin ðat leftizəm hiiself kʊəz tʊʊθ-ʊədə biistizəm bii bakwəd. tʊʊθ-ʊədə biistiz nacərəlii graviteit təwʊədz pəlitikəl pəziʃəniz ðat prəvaid kumfət tə diis dilʊʊʒən, but ðə dilʊʊʒən did bii prezənt praiyə tə ðiiy adopʃən ov leftizəm, oə leftizəm wʊd not av biiy adoptəð. a posibəl eksepʃən mait bii meikəð foə hai-puəsənhʊd cildrən hʊʊ did biiy indoktrainəlii reizəð in a leftist envairəmənt ðat did intrədyʊʊs tʊʊθ-ʊədə biistizəm tə diiy aətifiʃəlii. givəð ðə hai prevələns ov tʊʊθ-ʊədə biistiz in ðə prəfeʃənəl indoktrineiʃən klasiz ov modən westən səsaiyətii—tiicəriz, klub ʊəgənaizəriz, caildiz-iis t.v. prezentəriz, ets.—ðis mei biiy a mʊə signifikənt efekt ðan wʊd umθ apiə.

ðus ðə seim feitəl probləm ov kant-iis byʊʊtifəl erə ripiit hiiself in ðə byʊʊtifəl erəriz ov ðə left. librəlizəm, funkʃəniŋg librəlii, rilaiy on ðə premis ðat hyʊʊməniz bii raʃənəl inuf tʊʊw engeij oʊpənlii wið aidiəriz, rijektiŋ folshʊdiz wen dii sii dii. westən soʊʃəlizəm (les soʊ ðiiy oʊpənlii diktatʊəriiyəl “soʊʃəlizəmiz” ov ðiiy ʊəriiənt) rilaiy on ðə premis ðat hyʊʊməniz bii raʃənəl inuf tʊʊw engeij in a kəlektiv səsaiyətii təgeðə. rait-librəlizəm (“niiyoʊlibrəlizəm”, libəteəriiyənizəm, ets.) rilaiy on ðə premis ðat hyʊʊməniz bii raʃənəl inuf tʊʊw opəreit friiy and feə maəkitiz. and soʊ ðis kəntinyʊʊ. tʊʊw imajin ðat moʊst hyʊʊməniz bii puəsəniz biiy apiiliŋg, at liist foər a hai-puəsənhʊd individyʊʊwəl. tʊʊw imajin ðat uðəriz bii beisiklii alaik tʊʊw umself bii nacərəl. tə biiy eibəl tə kənstrukt aidiiyolojikəl aətifisiz ðat rilaiy on ðiiy ʊədəlii wəəkiŋg ov hyʊʊmən riizən biiy intelekcʊʊwəlii yʊʊsfəl. tə biiy abzolvəð ov ðə sklaəvənmorəl gilt ðat um bii sʊʊpiəriiyə tʊʊw um-iis feloʊwiz biiy imoʊʃənəlii riiyaʃʊəriŋ. foər oəl ðiiz riizəniz, and noʊ daʊt mʊə, tʊʊθ-ʊədə biistizəm biiy an atraktiv salv foə ðiiy imiidiiyət sub-puəsənhʊd kast.

risponsiz

adhiərəntiz ov toʊtəlaiziŋ greitə-left aidiiyoləjiiyiz suc az ðiiz av oftən implisitlii rekəgnaiz ðə probləm and av atempt tə hak səlʊʊʃəniz tʊʊw akaʊnt foə ðis. ðiiy uərlii soʃəlist mʊʊvmənt did bii domineitəð bai yʊʊjenisistiz hʊʊ did rekəgnaiz ðat hyʊʊmanitiiy az hii stʊd kʊd not implimənt ðə soʃəlist aidiiliz dii did paʃənətlii dizaiə. buətrənd rusəl, joəj buənəd ʃoə, harəld laskii, marii stoʊps, h.j. welz—ðə list goʊw on. hai-raʃənalitii maindiz, emoʊʃənəlii kəmitəð tʊʊw a praktikəbliiy unwuəkəbəl aidiiyoləgii. raʃənəl inuf tə rekəgnaiz hiis unwuəkəbilitii, but tʊʊ bestiiəl tʊʊw abandən hii raəðə ðan kum up wið implʊəzibəl meθədiz foər implimentiŋg hii ðat did undəmain ðə prinsipəliz diiy did uðəwaiz espaʊz. a leitər, iikwəlii desprət feilyə tʊʊw akaʊnt foə hyʊʊmən biisthʊd did kum from librəl filosəfə kaəl popə. hiis aəgyəmənt ðat il-difainəð “intolərəns” ʃʊd biiy a kraim iikwəl tə muədər oə sleivərii bitrei hiis riiyəlaizeiʃən ðat hyʊʊməniz kan not biiy ekspektəð tə rispond tə riizənəð aəgyəmənt in ðə wei ðat bii neseserii foə librəl, tolərənt səsaiyitiiyiz tə funkʃən. if hyʊʊməniz kan not bii trustəð tʊʊw not abandən wið alakritii ðə librəl prinsipəliz popə biliiv bii raʃənəl, wai ʃʊd librəlizəm-iis broədə kleimiz and priskripʃəniz, rilaiyənt az dii biiy on hyʊʊmən raʃənalitii, biiy akseptəð? ansə kum ðeə non.

ðiiy oʊnlii koʊhiərənt rispons tə ðə probləm ov hyʊʊmən biistizəm bii not tʊʊθ-ʊədə biistist dinaiyəl, noə ðə fiksiz atemptəð bai ðə haiyist ov ðə tʊʊθ-ʊədə biistiz, but tə rijekt eniiy aidiiyoləjii ðat rilaiy on asumpʃəniz ov hyʊʊmən raʃənalitiiy and puəsənhʊd. ðə best prinsipəl, foər optimaiziŋ soʊʃəl funkʃəniŋ, bii tʊʊw aksept hyʊʊmanitiiy-iis biisthʊd and wuək wið hii, raəðə ðan pritend ðat hii not egzist. ðiiy oltuənətiv θrʊʊwaʊt histərii av bii foə hai-puəsənhʊd səsaiyitiiyiz tə distroi diiselfiz θrʊʊ self-abnegeitiŋ paθəlojikəl altrʊʊwizəm, and bii ripleisəð in tuən bai stuədilii bestiiəl inveidəriz. pəhaps ðə saikəl kan not bii breikəð, but wii kan at liist θink abaʊt haʊ tə trai.